wtorek, 19 marca 2024r.
   
Czcionka

Miejscowość Marcinowice

Marcinowice

Marcinowice leżą na zachód od Ślęży, na Równinie Świdnickiej na wysokości około 210 m n.p.m. Miejscowość jest siedzibą gminy.
Najstarsze znane nam nazwy wsi: Martinouici, wymieniona w 1204 r., i Martini willa, w 1307 r., pochodzą z okresu, kiedy Śląsk należał do Piastów. Inne nazwy wsi: villa Martini, wymieniona w 1335 r., Mertinsdorf, w 1352 r., i Mertynsdorff, w 1369 r., pochodzą z okresu panowania czeskiego. Kolejna nazwa wsi: Mertzdorff wymieniona została w 1667 r., kiedy Śląskiem, jako częścią Czech, władali Habsburgowie. W okresie panowania pruskiego, później niemieckiego, wymieniano nazwy: Gross Merzdorff, w 1743 r., Groß Märzdorf, w 1785 r., i Gross Merzdorff, od 1816 r. Po II wojnie światowej, kiedy Śląsk przyłączono do Polski, w 1945 r., wieś otrzymała nazwę: Milanów, a w 1947 r.: Marcinowice Świdnickie, później: Marcinowice.  
Dzisiaj miejscowość liczy ponad 800 mieszkańców.
Początkowo Marcinowice były wielodrożnicą, ale obecny układ ulic jest bardziej rozbudowany i przypomina osiedle.
Marcinowice to stara wieś, o której początkach niewiele wiadomo. Powstała prawdopodobnie jako wieś lokowana, a nazwę przyjęła od zasadźcy. Nie jest wykluczone, że początkowo był tu tylko folwark. W 1352 r. Johannes de Koldicz sprzedał Tristamusowi ze Świdnicy czynsz z tego folwarku. Z kolei w 1385 r. Nickel von Czeiskberg sprzedał folwark w Marcinowicach Conradowi Czirasowi, a ten zapisał go żonie Annie. W 1548 r. urbarz dla wsi prowadził Sigmund von Seidliz. W 1568 i 1594 r. jako właściciel występował Daniel von Seidliz. Podczas wojny trzydziestoletniej wieś została zniszczona, a po wojnie trzydziestoletniej zrujnowaną wsią zainteresowali się jezuici ze Świdnicy, którzy otrzymali ją w administrowanie. W 1650 r. zarządzał nią Daniel von Czepko und Riegersfeld – słynny śląski poeta i dramaturg. Już w 1652 r. zakon uzyskał od cesarza Ferdynanda IV akt nadania kilku wsi, wśród nich Marcinowic. Decyzja ta spotkała się z ostrym sprzeciwem stanów śląskich. Część wsi miała wówczas jeszcze Anna Marie von Tschirnhaus, ale w następnych latach jedynym jej właścicielem było kolegium jezuickie ze Świdnicy.
Po sekularyzacji dóbr kościelnych w 1810 r. Marcinowice stanowiły majątek kuratorium Schwabego. W 1840 r. właścicielami wsi byli bracia Gustav, Evald i Robert Oskar von Barchwitz.
Najcenniejszym zabytkiem w Marcinowicach jest kościół filialny pw. św. Wacława wzniesiony w 1500 r., a zniszczony podczas wojny trzydziestoletniej. Został odbudowany lub zbudowany na nowo w I poł. XVIII w. Jest to budowla murowana, założona na rzucie zbliżonym do krzyża równoramiennego, przykryta sklepieniem kolebkowym z lunetami. Dachy są dwuspadowe. Na kalenicy nad nawą stoi ośmioboczna sygnaturka zwieńczona hełmem. Od zachodu kościoła dobudowano kruchtę. Wewnątrz kościoła zachował się barokowy wystrój, m.in. drewniane, polichromowane ołtarze z XVIII w., drewniana ambona z obrazami ewangelickimi z przełomu XVIII i XIX w. i obrazy olejne z XVIII w. Ponadto znajduje się tu późnogotycka, drewniana, polichromowana figura św. Anny Samotrzeć z pocz. XVI w., neogotycka, drewniana chrzcielnica z XIX w. i organy z 1863 r. firmy „Schlag und Söhne” ze Świdnicy.  
W Marcinowicach zachowały się inne liczne zabytki architektoniczne. Przy ulicy Kolejowej pod nr. 67 znajduje się budynek szkoły, murowany, z pocz. XX w. Zachowały się także budynki dawnej stacji kolejowej z pocz. XX w. Przy ulicy Juliana Tuwima stoi murowana kapliczka z około 1830 r. Warto także przejść się na miejscowy cmentarz. Mimo sterowanej odgórnie akcji „polonizacji cmentarzy” w latach 60. i 70. XX w. na cmentarzu przykościelnym zachował się nagrobek przedwojennej mieszkanki Marcinowic Angeli Hilcher, pochowanej w 1920 r.

Źródło: Przewodnik turystyczny ZE ŚLĘŻĄ W TLE PRZEWODNIK TURYSTYCZNY PO GMINACH ŚLĘŻAŃSKICH.  Rafał Brzeziński

WYSZUKIWARKA

Banery




STRATEGIA GMINY MARCINOWICE


Gmina Marcinowice