Strzelce

Strzelce leżą na północny-zachód od Ślęży, w północnej części Równiny Świdnickiej, nad Czarną Wodą.
Najstarsze znane nam nazwy wsi: Strelze, wymieniona w 1193 r., Strelce, w 1223 r., Strelcz, Strelec, w 1226 r., Strelicz, w 1316 r., pochodzą z okresu, kiedy Śląsk należał do Piastów. Inne nazwy wsi: Strelitz, wymieniona w 1638 r., Strelicensem, w 1652 r., Strälitz, w 1677 r., i Strelizsek, w 1726 r., pochodzą z okresu, kiedy Śląskiem, jako częścią Czech, władali Habsburgowie. W okresie panowania pruskiego, a później niemieckiego, wymieniano nazwy: Strehlitz, w 1765 r, Strehliz, w 1785 r., i Strehlitz, od 1816 r.. Po II wojnie światowej, kiedy Śląsk przyłączono do Polski, w 1945 r., wieś otrzymała nazwę: Strzelce Świdnickie, a później: Strzelce.
Dzisiaj miejscowość liczy około 400 mieszkańców.
Strzelce powstały w tzw. okręgu Sobótki, który w pierwszej poł. XII w. stał się własnością augustianów ulokowanych na Ślęży, potem w Górce, wreszcie przy kościele NMP na Piasku we Wrocławiu.  Wieś od początku była wymieniana jako ich posiadłość. Tradycja przypisała założenie Strzelec Piotrowi Włastowi. Część źródeł podaje, że w 1225 r. wieś była lokowana przez klasztor, część, że dopiero w 1242 r. wieś przeniesiono na prawo niemieckie. Nie jest wykluczone, że początkowo Strzelce, lub jakaś ich część np. sołectwo, były własnością rycerską. Prawdopodobnie dopiero po przekazaniu przez Bernharda Wiltperga swojej posiadłości opatowi augustianów w 1405 r. Strzelce stały się własnością klasztoru. Po sekularyzacji dóbr kościelnych w 1810 r. Strzelce stały się wsią królewską.
Zabudowa wsi przypomina ulicówkę. Najcenniejszym zabytkiem w Strzelcach, jednym z cenniejszych w regionie, jest kościół parafialny pw. Wszystkich Świętych. Pierwotny był wzmiankowany w 1335 r., obecny, wczesnogotycki, powstał w pierwszej poł. XIV w. i został nieznacznie przebudowany około 1603 r. Był wielokrotnie remontowany. Jest to niewielka, orientowana, oskarpowana budowla z prostokątną nawą i węższym, prostokątnym prezbiterium, przykrytymi sklepieniami krzyżowymi. Do prezbiterium dostawiona jest zakrystia, do nawy kruchta. Na osi stoi wieża zwieńczona iglicowym hełmem. Dachy są dwuspadowe, okna ostrołukowe, zamknięte łukami odcinkowymi, w opaskach z tynku.
Najcenniejszym elementem wystroju kościoła są gotyckie freski pokrywające ściany prezbiterium i sklepienia łuku tęczowego. Datowane są na II poł. XIV w. Zostały odkryte w 1900 r., konserwowano je w 1963 r. Odkryto wówczas małe fragmenty kolejnych fresków na ścianie nawy, przedstawiających sceny z życia Chrystusa, sceny biblijne i Sąd Ostateczny. Do wyjątków należy tak wczesne przedstawianie wizerunku Oblicza Chrystusa. Freski tworzą jeden z bogatszych zespołów. Uważane są za dzieło nieznanego warsztatu lokalnego. Umieszczone są w trzech rzędach w zespołach tematycznych. Wcześniejsze opracowania określały taki cykl mianem „Biblii ubogich”. Sklepienia wymalowane są w gwiazdy. Ponadto w kościele znajdują się trzy gotyckie, drewniane, polichromowane figury z XIV–XV w., liczne figury barokowe z XVIII w., barokowy obraz, kamienna płyta nagrobna z XVIII w., renesansowa kamienna chrzcielnica z pierwszej poł. XVI w., drewniana chrzcielnica z XIX w., kamienna ambona i organy również z XIX w.
W Strzelcach zachowały się przydrożne kapliczki domkowe, murowane, z około 1850–1860 r. W 2006 r. parafianie wznieśli kolejną  kapliczkę pw. Św. Krzysztofa, przed którą rokrocznie 25 lipca przyjeżdżają swoimi samochodami kierowcy, aby miejscowy proboszcz poświęcił ich pojazdy. Z zespołu dworskiego pozostały trzy murowane oficyny z około 1870 r. (część przebudowana w XX w.) oraz pozostałości parku z XVIII w., zmienionego w XIX w. Warto także obejrzeć zespół zabudowań dawnej stacji kolejowej z pocz. XX w. Na uwagę zasługują także budynki mieszkalne i gospodarcze. W większości są to budynki murowane, które pochodzą z XIX i XX w.   

Źródło: Przewodnik turystyczny ZE ŚLĘŻĄ W TLE PRZEWODNIK TURYSTYCZNY PO GMINACH ŚLĘŻAŃSKICH.  Rafał Brzeziński